Парады па бяспечным шопінгу
Завядзіце спецыяльную карту для онлайн-пакупак і не трымайце на ёй вялікую суму грошай.
Не пераходзьце на сайты па спасылках у паштовых паведамленнях, паведа
мленнях у сацыяльных сетках і чатах або клікнуўшы па рэкламнай банеру на сумніўным сайце.
Перад тым як уводзіць асабістую інфармацыю, пераканайцеся, што вы знаходзіцеся на сапраўдным сайце. У адраснай радку пры гэтым павінен быць правільны URL (правярайце ўважліва, супадзенне павінна быць дакладным), а перад ім павінны быць літары https або зялёны замочак. Калі даменнае імя хоць на літару адрозніваецца - не варта ўводзіць на такім сайце канфідэнцыйныя дадзеныя.
Старайцеся не выкарыстоўваць для шопінгу публічныя Wi-Fi-сеткі, а ў выпадку неабходнасці абавязкова выкарыстоўвайце VPN.
«Як не стаць ахвярай пры ажыццяўленні фінансавых аперацый у сеткі Інтэрнэт»
Што сёння можа быць прасцей, чым купіць у інтэрнэце ўпадабаны тавар? Здзейсніць такую куплю можа нават дзіця або карыстальнік, не зусім упэўнена які валодае навыкамі работы з персанальным кампутарам. Гэты працэс абумоўлены тым, што большасць людзей сёння ўсё часцей адчувае дэфіцыт вольнага часу і марнаваць яго на паходы па крамах, асабліва ў пошуках звычайных тавараў, стала для многіх недаступнай раскошай. Акрамя гэтага, купіць або прадаць тавар у сеткі Інтэрнэт стала вельмі проста дзякуючы велізарнаму ліку гандлёвых пляцовак, якія робяць гэты працэс максімальна хуткім і зручным, падаючы магчымасць аплаты з выкарыстаннем банкаўскіх плацежных карт і дастаўкі тавару ў любы куток свету.
Найбольш распаўсюджаныя спосабы здзяйснення злачынстваў
- «Перадаплата» (падман прадаўца)
Сутнасць дадзенага спосабу складаецца ў тым, што зламыснік выступае ў ролі пакупніка. На адной з інтэрнэт-пляцовак з аб'явамі ён знаходзіць прадаўца і капіюе яго кантактныя дадзеныя. Пасля чаго шукае яго ў мессенджер (сацыяльных сетках), прадстаўляючыся пакупніком. У ходзе перапіскі, зламыснік паведамляе, што тавар яму спадабаўся і ён хоча яго набыць у сувязі з чым ужо нібыта здзейсніў перадаплату (часцяком высылаецца скрыншот электроннага карт-чэка аб пералічэнні сродкаў). Для таго, каб атрымаць дадзеныя сродкі прадаўцу высылаюць спасылку на падробленую старонку (яна выглядае як адзін з раздзелаў афіцыйнага сайта інтэрнэт-пляцоўкі або банкаўскай установы), дзе прадаўцу трэба ўвесці нумар сваёй карты, імя трымальніка, тэрмін дзеяння, CVV-код паказаны на адваротным баку карты (інфармацыю, якая змяшчаецца ў СМС-паведамленні, які паступіў з банка, для пацверджання атрымання перадаплаты). Пасля атрымання канфідэнцыйных звестак, зламыснік здзяйсняе крадзеж сродкаў.
2. «Дастаўка» (падман пакупніка)
Зламыснік размяшчае аб'яву на інтэрнэт-пляцоўцы аб продажы тавару па вельмі выгаднай цане. Пасля таго, як патэнцыйны пакупнік пачынае весці перапіску ва ўнутраным чаце пляцоўкі, зламыснік пад рознымі падставамі пераконвае яго працягнуць зносіны ў мессенджер або сацыяльнай сеткі. У час размовы махляр угаворвае пакупніка ўнесці перадаплату або аформіць дастаўку, і каб адкінуць сумневы пакупніка, паведамляе пра нібыта новай паслузе ўтрымання (холдирования) сродкаў, якая з'явілася на гандлёвай пляцоўцы, г.зн., калі дастаўка не адбудзецца, то гандлёвая пляцоўка аўтаматычна верне сродкі на карту. Пры гэтым пакупніку высылаецца спасылка на падробленую старонку, якая імітуе афіцыйную старонку гандлёвай пляцоўкі або інтэрнэт-банкінгу, дзе трэба ўвесці дадзеныя карты (далей ажыццяўляюцца дзеянні па схеме падману прадаўца).
3. Выкарыстанне сацыяльных сетак
Ажыццявіўшы несанкцыянаваны доступ да персанальных акаўнтаў карыстальніка сеткі Інтэрнэт, зламыснік рассылае ўсім віртуальным «сябрам» пацярпелага просьбу на розных падставах паведаміць рэквізіты банкаўскай аплатнай карты. Гэта можа быць яе фота ці проста нумар, тэрмін дзеяння і іншыя рэквізіты, пры гэтым, хоць у большасці сваёй школьнікі банкаўскіх карт не маюць, але жадаючы дапамагчы «сябру» вельмі часта выкарыстоўваюць карты сваіх сваякоў і сяброў. Парой злачынцы просяць проста нумар мабільнага тэлефона і альбо спрабуюць выкрасці з рахунку тэлефона грошы ці наадварот выкарыстоўваюць яго як прамежкавае звяно, накіроўваючы на гэты конт чужыя грошы, пераводзячы іх затым далей, каб заблытаць свае сляды (практычна ва ўсіх выпадках крадзяжу грашовых сродкаў з рахункаў мабільных тэлефонаў пацярпелыя яшчэ паведамлялі злачынцу персанальныя коды,
4. Званок ад «прадстаўніка» банка з просьбай тэрмінова прадаставіць неабходную інфармацыю
Злачынцы ад імя супрацоўнікаў банка паведамляюць, што неабходна ажыццявіць якія-небудзь дзеянні з банкаўскай аплатнай картай, так як хто-то альбо спрабуе выкрасці з яе грашовыя сродкі, альбо афармляе крэдыт або вырабляе падазроную аплату. Для маскіроўкі злачынцы выкарыстоўваюць функцыю «падмены нумара», як следства ў пацярпелага на экране мабільнага тэлефона можа адлюстроўвацца зусім любы абаненцкі нумар тэлефона, зададзены зламыснікам. Гэта могуць быць нумары банкаўскіх устаноў ці іншых абанентаў, якія на самай справе нікому званкі не ажыццяўляюць, а сам званок па сваіх знешніх прыкметах нічым не будзе падазроным. Атрымаўшы неабходную інфармацыю пра рэквізіты карты, злачынцы ажыццяўляюць крадзеж.
Для таго, каб не стаць ахвярай кіберзлачынцаў, здзяйсняючы здзелкі ў сетцы Інтэрнэт варта :
- весці зносіны з пакупнікамі (прадаўцамі) толькі ва ўнутраным чаце гандлёвай пляцоўкі (часцяком гандлёвыя пляцоўкі блакуюць магчымасць пераходу на падробленыя рэсурсы);
- ведучы зносіны з карыстальнікам варта перайсьці да яго профілі і звярнуць увагу на дату стварэння (калі ён створаны некалькі дзён таму, то гэта павінна выклікаць дадатковую насцярожанасць);
- вельмі ўважліва ставіцца да любога выпадку, калі неабходна ўвесці дадзеныя карты або інфармацыю, прадстаўленую банкам (смс-код, імя або пароль ад інтэрнэт-банкінгу). Самы надзейны спосаб зберагчы свае сродкі - гэта нікому не паведамляць рэквізіты сваёй карты;
- удакладніць ў суразмоўцы нумар тэлефона калі ён не пазначаны ў аб'яве, а потым патэлефануйце на гэты нумар, каб пераканацца, што ён рэальны і належыць менавіта карыстачу, з якім вы здзяйсняеце ўгоду (вельмі часта зламыснікі выкарыстаюць нумары тэлефонаў, узятыя ў арэнду на непрацяглы час і фізічнага доступу да яго, не маюць);
- выкарыстоўваць асобную банкаўскую карту для ажыццяўлення пакупак у сетцы Інтэрнэт, на якой не захоўваюцца грашовыя сродкі і на якую не паступае рэгулярны даход у выглядзе заработнай платы, стыпендыі або пенсіі;
- пазбягаць пераходу па невядомых інтэрнэт-спасылках, якія падаюцца ў ходзе перапіскі нібыта для атрымання перадаплаты або афармлення дастаўкі.
- калі Вы ўсё ж перайшлі па падобнай спасылцы і бачыце паведамленне пра тое, што ў сістэме маецца грашовы пераклад і для яго атрымання неабходна ўвесці дадзеныя банкаўскай аплатнай карты, ні пры якіх абставінах ня ўводзьце запытаныя звесткі, бо гэта прамы шлях да страты ўласных сродкаў .
- калі Вы ўсё ж ўвялі дадзеныя сваёй банкаўскай карты на падробленым рэсурсе або паведамілі іх пабочнай асобе, неабходна ў тэрміновым парадку вырабіць блакаванне карты, патэлефанаваўшы ў банк альбо самастойна ў інтэрнэт-банкінгу.
- калі Вам паступіў званок з «слоік» ні пры якіх абставінах, нікому і ніколі не паведамляйце інфармацыю аб сабе або сваёй банкаўскай аплатнай карце. Калі Вам будзе тэлефанаваць сапраўдны супрацоўнік банка, то ён сапраўды будзе ведаць, як мінімум нумар Вашай банкаўскай аплатнай карты і ніколі не спытае канфідэнцыйную інфармацыю ў тэлефонным рэжыме.
- удакладніце з кім менавіта Вы маеце зносіны, пасля чаго пакладзеце трубку і ператэлефануеце на нумар тэлефона, які адлюстроўваўся ў Вас на экране (у гэтым выпадку Вы звяжыцеся менавіта з тым абанентам, якому належыць паказаны нумар, а не са зламыснікамі, якія яго выкарысталі з мэтай схаваць свой сапраўдны нумар) і удакладніце сутнасць ўзніклай праблемы.
- калі ж на Вас аказваецца псіхалагічны ціск пагрозамі, што праз некалькі секунд Вы панесяце фінансавыя страты, хтосьці аформіць на Вас крэдыт або што калі Вы не паведаміце патрабаваную інфармацыю, то карту наогул заблакуюць, не хвалюйцеся, гэта звычайная выкрут злачынцаў, галоўная мэта якіх ўвесці Вас у стан няўпэўненасці і страху страціць зберажэнні.
3 самыя распаўсюджаныя схемы разводу ў сацыяльных сетках
У апошнія гады ашуканцы прыдумляюць усё новыя схемы, каб займець з даверлівых карыстальнікаў сеткі Інтэрнэт
іх сродкі. Далей разгледзім самыя распаўсюджаныя схемы:
Дапамажыце дзіцяці
Сутнасць схемы: ашуканцы размяшчаюць у сацыяльных сетках фота сумнага дзіцяці і пад ім размяшчаюць жаласную гісторыю
з падрабязным апісаннем смяротнай хваробы, дадзеныя аб якой яны знаходзяць у даведніку з малавывучаныя захворванні.
Карыстальнікі, калі бачаць фота дзіцяці ў нястачы ў лячэнні, стараюцца не ўнікаць у дэталі і літаральна адразу адпраўляюць грошы на рахунак ці карту, якія пазначаны ў тэксце. Пры гэтым толькі адзінкі задумваюцца, што іх грошы ідуць на рахункі ашуканцаў, якіх наогул не турбуе лёс малога.
Аднак калі карыстальнік пачне задаваць навадныя пытанні, махляр пачынае паводзіць сябе, як забіты горам бацька, пачуцці якіх закранулі. Сапраўдныя дабрачынныя арганізацыі і фонды дапамогі заўсёды гатовы прадаставіць усе тлумачэнні і копіі дакументаў. Аднак калі пасля вашага пытання разгараецца канфлікт
у сацыяльнай сетцы, значыць грошы збірае аферыст.
Ашуканцы таксама выкарыстоўваюць гэтую схему, прыкрываючыся зборам грошай на лячэнне жывёл.
Дапамогу сябру
Сутнасць схемы: аферысты дасылаюць патэнцыйнай ахвяры паведамленне ад аднаго з просьбай даць пэўную суму
ў доўг. Аднак калі вы пішыце, што няма грошай, то прыходзіць паведамленне
з нязначнай просьбай, каб ўцерціся да вас у давер. У гэтым выпадку рахунак вашага сябра быў узламаны ашуканцам,
і ён паспрабуе любым спосабам займець ад вас любую суму.
Па статыстыцы на гэты від махлярства людзі вядуцца часцей за ўсё.
Што рабіць? Каб пазбегнуць махлярства адразу пасля атрымання паведамлення, патэлефануеце свайму сябру і удакладніце, дасылаў
Ці ён вам гэты ліст. Ні ў якім разе не перакладаеце грошы, пакуль не звяжыцеся са сваім сябрам па тэлефоне.
Групы «Отдам за так»
Практычна ва ўсіх сацыяльных сетках ёсць мноства груп «Отдам за так», дзе людзі публікуюць аб'явы аб непатрэбных рэчах, якія яны гатовыя аддаць бясплатна або абмяняць. Вядома, такія групы на першы погляд здаюцца бяскрыўднымі, але варта памятаць,
што іх вельмі часта выкарыстоўваюць ашуканцы для атрымання грошай.
Сутнасць схемы: аферысты публікуюць аб'яву з фота, напрыклад, ноўтбука, якое яны спампавалі з Інтэрнэту. Пры гэтым публікуецца праўдападобная гісторыя, чаму яе вырашылі аддаць. Альбо яму падарылі такой жа, альбо ён купіў мадэль з лепшымі характарыстыкамі. Калі звязацца з аўтарам аб'явы, то ён просіць аплаціць страхоўку
або дастаўку тавару яму на карту, калі ахвяра пералічыць сродкі,
то махляр адразу знікае.
Што рабіць? Памятаеце, калі чалавек хоча аддаць сваю рэч бясплатна, то ён паказвае адрас, куды трэба за яе пад'ехаць. У 99% выпадкаў, калі вас просяць пераслаць грошы загадзя, значыць
вы натыкнуліся на махляроў.
Беражыце сябе!
